Mestia i okolice – co zobaczyć w Górnej Swanetii

Mestia jako baza wypadowa w kaukaskie rejony. Dlaczego warto wybrać się do nieformalnej stolicy Górnej Swanetii.

Mówi się że Swanetia to najpiękniejszy region w Gruzji. Coś w tym musi być, bo turystów spotkacie tam mnóstwo. Swanetia to jeden z najwyżej położonych rejonów na Kaukazie na którym mieszkają ludzie – Mestia leży na wysokości 1500 metrów n.p.m., Ushguli położone jest na wysokości 2100 metów n.p.m. Swanetię możemy podzielić na dwie części: Górna Swanetia (okolice Mestii i Ushguli) oraz Dolna Swanetia (przełęcz Zagaro, Lentekhi). Zdecydowanie więcej turystów udaje się do Górnej Swanetii, bo pozwala na to zmodernizowana droga od strony Zugdidi, którą jeżdżą wszystkie marszrutki. Dolna Swanetia jest spokojniejsza, trafia tam o wiele mniej ludzi m.in. z powodu problematycznego dojazdu (droga z Ushguli do Lentekhi jest trudna, okresami zupełnie nieprzejezdna, a rejony dzikie, bezludne i bez zasięgu).

Rejon Swanetii od zawsze pozostawał w izolacji od innych rejonów. Zamieszkują go Swanowie czyli grupa etniczna posługująca się językiem swańskim oficjalnie uznani za część narodu gruzińskiego. Wysokie góry i waleczni górale w swoich wieżach obronnych skutecznie odpierali wszelkie ataki obcych wojsk. Nie mieli oporów również w wymierzaniu sprawiedliwości wśród swoich, a krwawa zemsta rodu była na porządku dziennym.

Wysokie wieże świetnie pełniły swoje funkcje:
1) w czasie pokoju wraz z przyległymi budynkami stanowiły mieszkanie dla całej rodziny; znalazło się tam również miejsce dla zwierząt, magazyn, spichlerz itd.
2) w czasie wojny cała rodzina chroniła się w górnych piętrach wieży.

Dopiero „Rosja” włączyła ten region w Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, wcześniej pozostawał niezdobyty.

W 1996 roku region Górnej Swanetii został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wraz z charakterystycznymi wieżami zbudowanymi między IX a XII wieku, aby chronić ten niezwykły i niepowtarzalny obraz.

Turystyka w Swanetii rozwija się stosunkowo od niedawna. Jeszcze w latach 90 XX wieku porywano tam turystów i bardzo łatwo można było paść ofiarą rabunku. Ukrywali się tam również niebezpieczni przestępcy. W 2004 roku gruzińskie siły bezpieczeństwa przeprowadziły akcję na polecenie prezydenta Saakaszwiliego w której wyłapali członków klanu Apraszydze, rządzących wcześniej w regionie.

Mestia i okolice – co zobaczyć

Micheil Saakaszwili (prezydent Gruzji) postanowił zrobić z Mestii prężnie rozwijający się kurort – miała się stać drugą Szwajcarią. Zbudowano nową drogę z Zugdidi, powstało lotnisko Królowej Tamary (Queen Tamar Airport) z którego przy dobrej pogodzie można dzięki prywatnej firmie Vanillia Sky polecieć do Tbilisi czy Kutaisi (lot nad Kaukazem – bezcenny).

Na zboczach Mentashi powstał nowoczesny ośrodek narciarski – Hatsvali – z całorocznym wyciągiem, który wywozi turystów na wysokość 2300 metrów n.p.m pod szczyt Mt. Zuruldi. Wyciągi są dwa, między jednym a drugim jest kawałek do przejścia pieszo. Przy górnej stacji kolejki działa restauracja położona na wysokości 2340 metrów n.p.m. która mianowała się najwyżej położoną restauracją w Gruzji. Przy dobrej pogodzie jest tam rewelacyjny widok na Uszbę. Wyciągi są czynne w sezonie letnim od 10.00 do 17.30, ale jeśli psuje się pogoda to są zamykane wcześniej. 25 kilometrów od Mestii znajduje się drugi ośrodek narciarski Tetnuldi Ski Resort, który został otwarty w 2015 roku.

Muzeum domu Margiani w Mestii (Margiani’s house Museum in Mestia) znajduje się w starej części Mestii. Rodzina Margiani posiadała kiedyś 8 wież, obecnie jest ich tylko 4. Istnieje możliwość wejścia do jednej z wież.

Muzeum Historii i Etnografii (Mestia museum) gruntownie zmodernizowane i ponownie otwarte w 2013 roku posiada bogate zbiory m.in ikon z X-XII wieku, przedmioty liturgiczne itd.

Jeziora Koruldi

Położone na wysokości 2740 metrów n.p.m. jeziora Koruldi są jednym z najpopularniejszych trekkingów z Mestii. Można tam iść z miasteczka, ale to przynajmniej 4,5 godziny w górę i 1240 metrów przewyższenia. Innym sposobem jest wyjechanie samochodem do charakterystycznego krzyża (widzianego z Mestii) i dalej pieszo. Byliśmy nad jeziorami w czerwcu i były jeszcze pod śniegiem. Ale powiem Wam, że widoki na okoliczne szczyty i Uszbę były genialne. Więcej zdjęć i szczegółowy opis wycieczki znajdziecie w artykule: Jeziora Koruldi – trekking z Mestii z widokiem na Uszbę

Lodowiec Chalaadi

Trasa do lodowca Chalaadi to jedna z krótszych tras w okolicach Mestii. Dojście do niego jest łatwe, a szlak jest krótki. Nie polecamy iść pieszo z Mestii bo będziecie musieli poruszać się w kurzu i pyle po remontowanej obecnie drodze. Polecamy dojechać samochodem lub marszrutką do wiszącego mostu, dzięki czemu zaoszczędzicie 2 godziny i 9 kilometrów. Od mostu do czoła lodowca jest około godziny drogi pieszo. Więcej o wycieczce na lodowiec przeczytacie w artykule: Lodowiec Chalaadi – położony u stóp Uszby

Ushguli

Ushguli to jedna z najwyżej położonych i zamieszkałych wiosek w Gruzji, gdzie „świat się zatrzymał”. Kwintesencja Swanetii. Położona u stóp Shkary – najwyższego szczytu w Gruzji i znana przede wszystkim z licznych kamiennych wież obronnych. Wszyscy mówią, że trzeba ją koniecznie zobaczyć. Droga z Mestii do Ushguli również jest ciekawa, choć obecnie w remoncie, ale na przejechanie tych 45 kilometrów trzeba poświęcić około 2 godzin. Czy warto? Przekonajcie się sami czytając artykuł: Ushguli – gruzińska wioska na końcu świata

Inne propozycje wycieczek z Mestii i okolic:

• z Mazeri do wodospadu Shdugra i dalej w stronę lodowca Ushba (w informacji turystycznej lub na posterunku policji w Mestii należy się zorientować czy trzeba posiadać specjalne zezwolenia „permity” na poruszanie się w strefie przygranicznej)
• z Mestii do Ushguli – 4-dniowy trekking przez Zhabeshi, Adishi i Iprali
• z Ushguli pod lodowiec Shkara
• z Mestii na szczyt Mentashi (2473 metrów n.p.m.) można go skrócić wyjeżdżając wyciągiem z Mestii na 2300 do restauracji o której pisaliśmy wcześniej (ośrodek narciarski – Hatsvali)
• z Adishi pod lodowiec Adishi (Adishi glacier)

To tylko kilka pomysłów na wycieczki z Mestii. Ale jedno jest pewne. Tam trzeba pojechać. A po drodze od strony Zugdidi będziecie przejeżdżać obok Enguri Dam czyli ogromnej zapory na rzece Enguri (Inguri) otwartej w 1984 roku. W wyniku budowy zapory powstało sztuczne jezioro o długości ponad 20 kilometrów i powierzchni 13 km2. W tamtym czasie była najwyższą łukową zaporą wodną na świecie (271,5 metrów wysokości), obecnie zajmuje szóste miejsce.

Mestia – gdzie dobrze zjeść?

Naszą ulubioną knajpą w Mestii była polecana przez wszystkich Laila. Powiem Wam, że polecający mieli całkowitą rację – jedzenie tam było przepyszne i bardzo często w porach popołudniowo-obiadowych tworzyły się kolejki w oczekiwaniu na wolne stoliki. Stołowaliśmy się tam przez cały nasz pobyt w Mestii, a co jedliśmy to przeczytacie w artykule: Co zjeść w Gruzji. Kuchnia gruzińska.

Szukasz inspiracji? Poniżej na mapie znajdziecie wszystkie miejsca, które udało nam się odwiedzić w Gruzji.